Bu Kadar Hazırcı Olmayalım Lütfen!

Bugün birisi Google'a sormuş:

- ''Nalan ve Burçin'in yaşları farkı 12. 2yıl sonra Nalan'ın yaşı, Burçin'in yaşının 2 katı oluyor. Burçin'in şimdiki yaşı kaçtır?''

ona sorulan gibi, satırı satırına aynen sormuş!

Bu soru da vatandaşın yolunu şaşırtıp, ona Berceste'yi buldurmuş. Bulan, ''deli mi ne bu Google'', demiştir herhalde...

(Laf aramızda, benim de Sayyaç raporlarına günde bir defa şöyle göz ucu ile bir bakmam eğlenme ve bu soruları, şaşan yolları görme amaçlıdır. Gerçekten de çok ilgiç yerlerden gelenler var)

Soranın yolunu şaşırıp Berceste'ye gelmesinin, büyük olasılıkla sebebi, ana sayfada bağlantılar arasında Burçin'in Denemeleri'nin bulunması. Kendi sorusunun içinde bu kadar çok Burçin geçince, o da Google'ın en çok tanıdığı Burçin'i bulmuştur belki bu vesile ile...

Ama esas en büyük soru, yeni nesil çocukların kendilerine sorulan soruyu Google'a sormaları.
Bu kısım, düşündürücü, hem de çok.

Ben çocukken, ben gençken... diye başlayan cümleler kurulduğunda, o ortamdan kaçmak isterdim eskiden. Ama bakıyorum şimdilerde ben o cümleleri kuran olmuşum. Muhtemelen bizim devrimiz, bir önceki neslin gözüne, daha kötüleşmiş görünüyordu. Şimdikiler de bizim gözümüze öyle görünür oldu. Ama atalarımızın çok güzel bir deyişi var. ''Armut piş, ağzıma düş!''  Bizim nesil böyle göründüğünde büyüklerimiz hemen bu lafı yapıştırıverirlerdi üzerimize. Şimdi biz yeni nesil için bunu söyler olduk. Onlar duymuyorlar o ayrı.

Gerçekten böyleler mi?
 
Yoksa onları buraya iten başka birşey mi var altında?

Bir düşünelim... Bizim kuşak ne yapardı?

Ben, tek çocuk oldum ailemde. Etrafımda da koşup bir nefeste soracağım kimsem yoktu. Ne yakın bir akraba, ne abla, ne de ağabey. Çekirdek ailemin içinde, üniversite mezunları da vardı, ilkokul da.Allah'tan çekirdek ailem kalabalıktı. Babaannem ve dedem de bizimle birlikteydi. Ailemin içinde, en büyük yardımlar ilgiçtir ki, ilkokul mezunu olanlardan gelirdi hep! Tamam, trigonometri nedir bilmezlerdi ama onu öğrendiğimiz yaşa geldiğimde, ben kendi işimi kendim yapar, bulamazsam hangi kaynaktan öğreneceğimi bulur hale gelmiştim.

Nerede kalmıştık... Sorun çıkınca, çözümü aramada.

Bu sorudaki gibi bir problemi çözemedim diyelim...İlk olarak kitaplarıma,defterimdeki notlara bakardım. Öğretmenimin o gün sınıfta çözdürdüğü benzer sorulara bakardım. Onların çözülüş yöntemlerine. Yok çözememişsem, evden birisine sorardım. Yok, onlardan da cevap bulamamışsam, arkadaşıma telefon ederdim. Dikkat, benim çocukluğumda telefon her ailede yoktu. Değil cep telefonu, sabit hatlı bir telefon bile yoktu! O yüzden ne yapardım, arkadaşımın evine uğrardım. Semt okuluna gidiyorduk ne de olsa. Servislerle falan gidilmediği, yüründüğü için okula, evlerimiz de yakındı birbirine. Arkadaşım da çözememişse, beyin fırtınası yapardık. Olmadı, bizden daha büyük sınıftaki birisine sorardık. O da olmadıysa, çözemez, öğretmenimize biz bilemedik de, çözemedik de demek üzere bırakırdık. Yüzümüz çok kızarırdı ama çalmaktan, oradan buradan almaktan iyi idi. Önemli olan, nasıl çözeceğimizi bulmak, bunu öğrenmekti. Bilirdik ki, öğretmenimiz, zaten bu yüzden bu soruyu bize sormuştu. Çözüp çözemeyeceğimizi de ''O'' bilirdi. Onu asla kandıramayacağımızı da biz bilirdik. Bu kadar uğraşın sonunda nasıl çözdüğümüzü, yılların tecrübesiyle, kız öğretmen enstitüsünün ona kazandırdığı özel yeteneklerle anında anlardı.

Tüm bunlar olup biterken, ilköğrenim hayatımızda yarım gün okula gittiğimizi, sabahçı ve öğlenci olmak üzere iki tedrisat okuduğumuzu da belirtmekte fayda var.

Gelelim günümüzün çocuklarına...
Tüm bu yaşananlar, sistemin ve hayat tarzlarımızın getirdiği birşey mi? Yoksa gerçekten hazıra konma isteği mi? Buna detaylıca bakmak gerek sanırım. Henüz bizim Uğur Böcüğü o günlerin içinde olmadığı için birebir birşeyler söylemek zor. Ama gözlemlediğimi not edeyim...

Birincisi çocuklar da, büyükler de eskiye göre yalnız, hem de çok yalnız. Ne konuşacak, ne de soru soracak insanları var çekirdek ailelerinde. Anne baba işte, çocuk ya da çocuklar okulda. Eğer abla, ağabey varsa ve ilgilenecek zamanı da bulunuyorsa oh ne âlâ. Anne babayı unutun, yol yorgunu onlar, kaç saat fazla mesai yapıyorlar hiç sormayalım bile! Kendileri yaşıyorlar mı, nefes alıyorlar mı, çocuklarının başındalar mı, buna bakalım, öyle ise mutlu olalım onlar adına.

Sonra, çocuklar çok fazlası ile eve kapanmış durumda. Hem de çok. Anne baba yok ki başlarında hafta içi günlerde. Haftasonu da yiyecek, içecek alışverişinde, ev işindeler zaten...Dışarıyla ilişkisi neredeyse hiç yok çocukların. Okulda eve, evden okula. Bir de yapay AVM'lere. Adı bile değişti bakın... Süpermarket ile başladı. Sonra Galleria adıyla anıldı. Şimdi AVM oldu! Çocuklar ne doğaya, ne de gerçekten bakkal amcadan yapılan alışverişe dair bilgiye sahipler. Ellerinde para değil, kartlar var!

Biz çocukken, ailemiz bizi ekmek almaya yollar, daha okula bile gitmezken, kaç para vereceğimizi, bakkaldan kaç para alacağımızı da tek tek anlatırlardı. Hayatın en basit matematik dersi! Bunu defalarca yapmış çocuk, bu işin pratiğini kapmaya başlamış olurdu. Bir yandan da fırından taze çıkmış ekmeğin, mayanın kokusunu bilirdi. Ekmekler paketli, poşetli değildi ki!

Sonra doğaya çıkan çocuk, sokakta araba çarpacak, birisi gelip de kaçıracak tehlikesi olmaksızın en saf haliyle oyun oynayan çocuk, sek sek oynarken, saklanbaç oynarken ya da ip atlarken, yakan topa yakalanmamak için koşarken, güneşin nereden doğup, nereden battığını gözlemle kendiliğinden öğreniverirdi. Kolunda saat olmadan. Güneşi izleyerek, doğuyu batıyı öğrenir, annesinin onu çağıracağı zamanı kafasındaki güneş saatine göre ayarlamayı bilirdi. Bunun için yere çubuk koymasına falan da gerek yoktu.Okulda bu konu öğretildiğinde, önceden yaptığı pratikler işe yarıyor olacaktı. Sonra, börtü böcüğü bilecek, kuşları tanıyacaktı. Biz yavrukurt iken az mı kuş gözlemi yapmıştık okulda, uçurumun yanında, ormanda? Bir öbek çocuktuk, elimizde derme çatma biryerlerden bulduğumuz, kimimizin aile büyüklerinden kalma, kimimizin ödünç aldığı dürbünlerle...Başımızda da dedem. Bıyık altından halimize gülümseyerek, tüm ciddiyeti ile. Aman sen de, bunlar ne yapıyorlar, şimdi evde şu diziyi izleyeceğim, yetişeyim cümlelerini kurmaksızın...Hem çoğu kuşu, evlerimizin önündeki ağaçların üzerinde görmüş, tanımıştık. Hatta aramızda yaramazca olanlar kapan kurup, onları yakalamış, kafeste bir süre beslemişti. Ya da bir kısmımız biyoloji dersinde yumurta anlatıldığında neden söz edildiğini biliyor oluyordu. Çünkü tatillerde gittikleri köylerinde elleri ile o yumurtaları folluktan toplamışlıkları vardı. Hatta ellerinden düşürdülerse o yumurtaları, onları tek tek incelemiş, içlerinde ne var, ne yok öğrenmiş oluyorlardı. Eh o dönemde tatil köyleri yoktu elbet! Benim gibi göbekten şehirli olup da köy bilmeyenler de cama yuva yapan güvercinlerin yere düşen yumurtalarını gözlemliyorlardı belki....Ya da anneleri benimki gibi çalışan anne değildiyse, onlara mis gibi kekler, kurabiyeler yaparlarken, birlikte kırıp görmüş oluyorlardı yumurtaları kim bilir? Böyle böyle örnekler alır başını gider, bir düşünün hele çocukluğunuzu ve bugünkü çocukların yaşadıklarını...

Şimdinin çocukları bağımlı... Televizyona, bilgisayara, oyun zimbirtilarına... Hani kimi elde oynanan, kimi televizyona bağlanan şeyler var ya onlardan sözediyorum. Sanal bir hayatları var garibanların. Ağaçlara tırmanamıyorlar. Sanal ağaçları gördüklerini zannediyorlar. O zaman da yer çekimi ivmesini düşünüp algılamaları zor oluyor elbet...

Şimdinin okulları uzun saatler sürüyor. Çünkü anne baba çalışıyor. Çocuğa evin sıcak kapısını açıp, onu ağırlayacak kimse yok. Akşam olduğunda da herkesin ayrı bir telâşesi var. Onunla ilgilenilecek zaman az. Evin annesi yemek yapacak, ütü yapacak, temizliği kaçamak kaçamak akşamları yapacak... Çocuk da yardım edemeyecek temizliğe çünkü ödevleri var. Yorgun. Çocukluğunu yaşayamamış...O zaman, çamaşır suyunun kokusunu da öğrenemeyecek elbet. Kimya dersinde, bu koku da ne diye şaşkın etrafına bakınacak! Bilenler ona gülecek. Ah bir de bencileyin böyle kimyasalları kullanmayan anneler var artık. O zaman çocuk hepten cahil kalacak bu konuda. Eh ne yapalım, bu şartlarda sirkenin keskin kokusunu bilecek bir başka asid olarak.

Sonra okulun uzun saatler sürmesi demek, çocuğun çocukluğunu yaşayamaması, onu iki ders arası tenefüslere sığdırmaya çalışması demek. Hatta o tenefüslerde de, evde de hep ödev yapması demek. Kitap okuyamaması demek, oradan öğrenip, aklına takılanları deneyememesi demek. Ah nasıl unuttum, şimdiki kitaplarda yazılanlar da bizim çocukluğumuzun macera kitaplarından değil ki. Onların da çoğu sanal! Konuşan şapka nerede diye bulmaya çıkacak ya da Hagrid ile ne yemek yapsam diye düşünecek değiller elbet!

Bu böyle uzaaaar gider, daha yazılacak çok şey var... Ama malum zaman çok değerli. Artık vakit demek, nakit demek... Gerisini siz getirin.

Ama bu düşüncelerin beni getirdiği nokta... Bu şartlarda çocuk bu soruyu Google'a sorar mı? Sorar!
Haklı mı, haksız mı? Bu hazırcılık mı, yoksa şartların getirdiği mi?
Bu noktada çocuğun karakteri ve bizim ona ne verdiğimiz devreye girip, cevabı bize bulduracak kanımca.
Ya sizce?

Not: Eskilerden bir de bu yazım vardı, bir başka serzenişle...
http://berceste.blogspot.com/2009/01/aratrmak.html