Shibori

Bu aralar el işlerine pek dalmış durumdayım. Zevkle, elde dikebildiğim kırkyamalarla oynayıp duruyorum. Yeni yeni ''Redwork'' yapmaya başladım ki, kırkyamada kullanabileyim. O yüzden devamlı internette, bir web sitesinden diğerine, gezinip duruyorum. Hatta, YouTube'ün içine düşmüş vaziyetteyim. Diğer yandan, bir de benim verdiğim kurs var biliyorsunuz. O yüzden, ''Türk El İşleri'' kursu için internette keçe ile ilgili araştırma yaparken, her nasılsa YouTube ''Shibori'' 'yi karşıma çıkartıverdi. Neyin nesidir diye bakınca da batiğe çok benzediğini gördüm. Ancak bambaşka bir dünya çıktı karşıma. Kursa katılan Japon teyzeye sordum. O da, batikten daha farklı olduğunu söyledi. Teknik aynı batikteki gibi. Kumaşı bağlamaya, boyamaya, kurutmaya, sonra da açmaya, dayanıyor ama işçilik batikle kıyaslanamayacak derecede fazla ve değerli kanımca. Ayrıca kumaş bağlamadan dolayı bürümcük haline dönüşmüş oluyor. Ütülense bile, bağlanan yerlerin buruşukluğu hissedilir gibi. Özetle batik ile akrabalığı var ama batik shiborinin torununun torunu gibi.

Shibori genellikle ipek kumaşlar üzerine uygulanıyormuş. Tarihçesi milattan sonra 8.yüzyıla dayanmaktaymış. Özellikle kimono yapımında, desenleri oluşturmak için kullanılmaktaymış. Öğrencim olan teyze özellikle kimononun bel kısmında kuşak gibi kullanıldığını söyledi. Ama internet çeşitli şekillerde kullanabileceğini söylüyor. Tarihçesi hakkında çok fazla şey bulamadım. Kaynaklar ingilizceye çevrilmeyince, dünya üzerinde hızla yayılamıyor herhalde. Aynen Türk el işlerinde olduğu gibi. Elimizde bir hazine var, çalıyorlar, başka isimlerle karşımıza çıkıveriyor birgün ve bakıyorsunuz karşımıza çıkartanın malı olmuş bile. Allah'tan iğne oyası gibi yapımı zor olanlar var da, onlar bize kalabiliyor. Ama bugünlerde ''Crazy Patcwork'' yapanlar bizim iğne oyalarını pek sevmişe benziyor; çeşitli el işi günlüklerinden edindiğim izlenimlere göre...
Shibori tekniklerinden birinin adı ''Yuzen'' imiş. İsim bana çok tanıdık geldi. Zaten Japonlarla da bir akrabalık var mıdır diye düşünüp durmaktayım. Konuştuğumuz dilin yapısı da çok benziyor diyor bilenler.

Bizim Japon teyze, ben göreyim diye bugünkü derse birkaç tane örnek getirmiş. Ben kırmızı olanına bayıldım. Kendisi bir elbise dikip, yırtmaç kısmını bu kumaş ile süslemiş. Elbiseyi de görmeyi çok isterdim ama utanıp söyleyemedim.
Yaratıcı olmayagörsün insan. Neler buluyor neler. Yaratıcı hanımların ellerinde de shibori ülkeden ülkeye, modelden modele şekillenmiş. Ama elbette en güzel örnekleri tekniğin esas sahibi Japonların. Bazı hanımlar doğadaki şekillerden ilham alıp onları shibori tekniği ile kumaş üzerine taşımışlar. Görmek isterseniz buraya bakabilirsiniz. Flickr'daki(bu arada flicker ingilizcede ışık ve ışığın titremesi ile ilgili imiş, kıvılcım benzeri hani... tahmin ediyorum ki, Flickr da adını buradan alıyor.) fotoğrafları görmek isterseniz buraya bakabilirsiniz. Shibori tekniği ile ilgili olarak burada ve burada güzel bilgiler var. Benim başlangıç noktam olan filmcikleri de izlemek istiyorsanız sizi burada ve burada bekliyorlar. Aslında filmcikleri siteye eklemek isterdim ama farkettim ki, bir süre sonra görünmez oluyorlar. Başka siteleri ziyaret ettiğimde, özellikle eski yazılarda filmlerin görünmediğini farkettim. Bu benim bilgisayarımdaki ayarlarla mı ilgilidir, yoksa sizlerde de aynı sorun var mıdır bilemedim, o yüzden sadece bağlantılarını verebildim.

Umarım siz de ''Shibori'' 'den benim kadar keyif almışsınızdır. Japonlar ve el işleri de apayrı bir güzellik. Ellerine sağlık.